Peter Ruter en Peter Ruthers



De veronderstelling dat onze stamvader Peter Ruter ↗ stamboom een (buitenechtelijke) zoon zou kunnen zijn van Henrick Henricks Ruyter ↗ stamboom , die we kennen vanuit de Zutphense Ruyterfamlie kan min of meer getoetst worden door te kijken of we in (de buurt van) Vollenhove een aantekening tegenkomen waarin Peter Ruter genoemd wordt. Kort gezegd: we weten dat Henrick rond 1500 in Vollenhove gildemeester was; komt in die plaats misschien ook een Peter Ruter voor?

Het leek me zinvol om met de Vollenhoofse regesten te beginnen. Die zijn ooit opgesteld door de heer Mensema op basis van het archief van het stadgericht Vollenhove (0077.14: Register van 'allerhande akten' akten van voluntaire en contentieuze rechtspraak, bevattende tevens aantekening van nieuwe burgers en de samenstelling van de magistraat, 1494- 1759).

Dit archief had ik al eens eerder doorgekeken, maar vanwege de 'vreemde' spelling had ik de volgende aantekening gemist; hij stamt van 21 februari 1527:

Burgers geworden:
Raphael, orgelmaker;
Arent van Kuyck;
Lubbert Henrickssoen van Giethoren en Tyman Joncker, weduwe van Peter Ruthers, "sullen nu t'samen betalen paeschen tocomende ein golden gulden pond ende anders nyet";
[...]


Bingo! Tyman, de weduwe van Peter betaalt voor het burgerschap van Vollenhove! 
Echter! Ze is weduwe, en daarmee moet Peter in 1527 al zijn overleden?!

Strookt dit met wat we weten van Peter?
We denken dat hij rond 1500 is geboren, en zijn zoon Johan moet rond 1525 ter wereld zijn gekomen. Dit is prima met elkaar verenigbaar, al valt op dat geboorte van Johan en overlijden van Peter erg dicht bij elkaar liggen.
Maar er is nog wel iets anders.  We weten van Peter Ruter dat hij in 1562 als keurnoot genoemd wordt in schoutambt Steenwijkerwold, en in 1569 een stuk buitendijks land bij Blokzijl verhuurt. Dit kan onmogelijk dezelfde Peter zijn. Hoe zit dit?

Er zijn natuurlijk nog andere mogelijkheden maar ik vermoed dat laatstgenoemde Peter een zoon is van onze stamvader Peter. We weten nu dat onze stamvader op jonge leeftijd gestorven is, en het was gebruikelijk dat een kind, waarvan de vader voor de geboorte was overleden, diens naam kreeg. Ik veronderstel dat zoon Peter geboren is na het overlijden van zijn vader: net als zijn broer en onze stamvader Johan, rond 1525.
En het wonderlijke is nu, dat we deze Peter al lang in de stamboom hebben staan. Hij wordt genoemd in 1630 als oom van Jan Jans Ruijter onder de naam Pieter Pieters! Daarmee lijkt dit stukje stamboom wel zeker.

Hebben we nu gevonden wat we zochten?
We zochten naar een verbinding tussen Peter Ruter en Vollenhove, we vonden min of meer een 'link' tussen zijn weduwe en Vollenhove. Geen 100% resultaat, maar in het licht van alle ander informatie, tamelijk overtuigend.
Is daarmee de zoektocht voltooid? Is nu aangetoond dat Peter Ruter een zoon is van Henrick Henricks Ruyter?
Nee, dat denk ik niet. Maar aan de andere kant vind ik dat er heel veel aanwijzingen zijn verzameld die - wat mij betreft - deze hypothese onderbouwen. Maar natuurlijk ga ik op zoek naar nog meer aanvullend 'bewijs'.


Bronnen

  • Collectie Overijssel locatie Zwolle, 0077.1 Vollenhoofse regesten
  • Archief Ruitersporen



Jaap Ruiter
15 augustus 2024