Testament Jan Jans Ruijter en Bartien Huijgen



datum22 september 1627
betreftJan Jans Ruijter
bronNL-ZlHCO, 0078, inv.nr. 11, scan 170   (wat betekent deze code?)
afbeeldingakte
In de tekst :
   ??  = onleesbaar
   ?  = niet helemaal duidelijk
   [...] = passage overgeslagen
   [xx] = aanvulling van ligaturen
              en afkortingen
   car. gl. = caroli gulden
   [mijn opmerking, JR]

Transcriptie: Jaap Ruiter




Transcriptie

Den 22 September 1627

Scholtus Frans Bernharts
Coernoten Peter Cornelis
               Wouter Smit

Jan Janssen Ruijter voor hem selve ende verlatende
de momberschap van Bartien Huijgen sijn
huisfrouwe ende de selve Bartien weder met
consent haeres mans tot en momber kiesende
Bastiaen Janssen d' welcke haer bij den gerechte
gegunt ende toegestaen worde, verclaerende
sij beijde echteluijden dat sij redelicker wijse
gesont van lichame sijn ende haeren verstant
ende vijff sinnen wel machtich, dat sij overdacht
hadden de seeckerheijt des doots ende onseckerheijt
der uijre en hebben malcanderen
reciproche begifteget testamentsche wijse
soo als sulcx aen kundichste cas als mach geschieden
in manieren navolgde, als ?? dat
het geschieden mochte  dat Jan Janssen Ruijter
voor sijn huisfr[ouwe] Bartien mochte comen te overlijden
dat alsdan Bartien Huijgen in erffe[lijcke] eijgendom
hebben ende beholden sal alsoodane gerechtigheijt
van ses dachmade lands opt bedijckte broecke
daervan Willemtien Jochems d' jongste
dochter het achtepart in  eijgendom toecompt, item
haer vaders erfenisse ende gelijck het
resterende is Ruijter ende  Bartien Huijgen in
eijgendom toecomende, ende daer het geboude dat Jan
Janssen Ruijter ende Bartien Huijgen bij haer
leeven soodanich lant als voors[egd] mochte
vercoopen ofte ver?? in sulcke gevalle
sal Bartien Huijgen de penn[ingen] daervan
comende, offte het ander lant soo
daeraene ge?? off gebruikt mochte
worden daervoor erffel[ijck] hebben te
prouffiteren ende voor uuijt genieten
belangende de resterende goederen

soo Jan Ruijter door sijn versterff mochte
comen naertelaeten, sullen d' erfgenamen
van zal[iger] testator voor d' eene helfte ende
Bartien Huijgen voor de ander heflte
gelijckel[ijck] geparticipeert ende gedeelt
worden, uuijt welcke gedeelte soo d' erffgen[amen]
van testator mochten toegelecht ende bij
lottinge vercregen worden, eerst ende voor al
bij de voors[egde] erffgen[amen] uuijtgekeert ende betaelt
sal voordat alsoodane penningen daervoor testator
voor ende nae voor sijn broeder
Souwert Janssen, borch? geworden is, ende
sulks alsdan dit dan noch overblijvende
goederen gelijck is bij Souwert ende
die andere boerders, bij versterff
van hun levenden?, haere kinderen ende plaetse
geparticipeert ende genoten worden
ijder broeder eeven veel . Gebeurde?
anderst? oock dat Bartien Huijgen voor
Jan Janssen Ruijter mochte comen te sterven
in sulcken gevalle zal Janssen Ruijter
voor? uijt Bartien Huijgen goederen in
lijfftucht genieten het huijs daer inne
sij testoren thans woonen, met alle sijne gerechticheijt
van cameren kelder als anders geduirende
sijn leven ende niet lange na lijfftuchtich
daer het oock gebeurde, dattet voors[egde] huijs bij
t leeven van testatoren mochte worden vercoft
sal in dese gevalle Jan Ruijter de penningen daervan comen
daervoor in plaetse, als voors[egde] beholden te weeten
sijn levent? ende na doode van Jan Ruijter sal
d' een helfte op de erffgen[amen] van Jan Ruijter ende
d' ander helfte op Bartien Huijgens erffgenamen
erven ende vervallen elck even veel in elcke sijde
soo veele belanget de andere dannoch ??
blijvende Bartien Huijgens goederen soo lant als
anders niet uuijtgesondert, sullen voort na haere
versterff testat??
erffgen[amen] gedeelt ende geprouffeteert worden, doen
malcanderen reciproche cessie ende opdracht nae
lantrecht
                   Bij zegel Hans
                            Daniels


Samenvatting

Ik laat de lezer zelf uitvogelen hoe deze nalatenschap er in essentie uitzag.

Betekenis

Jan Jans Ruijter en Bartien Huijgen zijn al op leeftijd als ze beide voor de tweede keer trouwen. In dit testament regelen ze hun nalatenschap. De regeling zelf laat ik hier buiten beschouwing. Voor ons zijn de genoemde personen en bezit interessanter.

In deze lange akte komen we de volgende namen tegen.
  • Jan Jans Ruijter was eerder weduwnaar van Ave Jans. Bij deze akte moet hij ruim 70 jaar geweest zijn. Hij was vier jaar eerder getrouwd met Bartien Huijgen.
  • Bartien Huijgen was eerder weduwe van Jochem Janssen, en we weten dat uit dat huwelijk twee dochters stammen. Willemtien is blijkbaar de jongste daarvan en had blijkbaar al een achtste deel van het genoemde stuk land geërfd.
  • Souwert Janssen wordt als 'broeder' van Jan Jans Ruijter genoemd. We moeten dit lezen als zwager. Het kan bijna niet anders dan dat Souwert de broer is van Jans eerste vrouw Ave Jans.
  • Bastiaen Janssen, de momber van Bartien, is van een andere generatie en lijkt me geen broer van Ave Jans. Maar het is wel een bekende in de familie; hij trouwt korte tijd later, of was zelfs al getrouwd, met de dochter van Jan Jans Ruijter, die eveneens Ave Jans heette.
  • Jan Jans Ruijters 'broederen'. Dit zijn natuurlijk de ons bekende Frans, Sijmen en Albert. Blijkbaar waren in dit gezin geen dochters.

Het bezit waarvan deze akte de vererving regelt bestaat uit 'goederen', 'ses dachmade lands opt bedijckte broecke', en een huis met 'cameren' en een 'kelder' waarin Jan en Bartien tegenwoordig wonen. Dit zal het huis aan de Noorderkaaij zijn.



Jaap Ruiter
3 september 2024