In augustus noemde ik "Evert die Roede, geheten die Ruyther" (lees het bericht) en ik vermoedde dat deze Evert ook tot de Zutphense Ruyterfamilie gerekend moest worden, en reeds vóór 1360 moet zijn geboren.
Ik sprak destijds van een intrigerende vondst.

Nou, het wordt nog véél interessanter!

In enkele leenaktes van het goed Hofstede te kerspel Hummel (zuidelijk van Zutphen tussen Doesburg en Doetinchem) komen we het volgende tegen :

• 1402 : Evert die Rueter
• 1421 : Everts de Rode genant die Ruter
• 1422 : Heer Evert die Ruter beleent met den goede ter Hofsteden, gelegen in den kerspel van Hummel, in den lande van Zutphen, 'twelck sijn vader Evert van Albert Paedse van Heynoerde vercregen had'

En nóg meer; deze vond ik in het Geldersch Archief (Huis Keppel):

• 1398 : Evert die Rode van Hekeren, geheten die Ruter, en zijn vrouw Truede
• 1398 : Everd den Roden van Heker, geheten die Ruter, en diens vrouw Trueden
• 1420 : Everd die Rode, geheten die Ruter

Ik had het dus net verkeerd om. Evert werd Ruter genoemd, maar heette Die Rode van Hekeren. Verdere naspeuringen maakten me snel duidelijk dat hier sprake is van een oud adellijk (ridderlijk) Gelders geslacht  en één van de takken van de aloude "Van Heeckeren" familie.  Daarvan vinden we de eerste sporen in de 12e eeuw...

Het lijkt er sterk op dat deze Evert aan het hoofd staat van onze Zutphense Ruyterfamilie. Wellicht was hij een bastaardzoon uit de adellijke De Rode van Hekeren familie; erfde wel de voornaam van zijn vader maar ging door het leven als Evert die Ruter.
Momenteel ben ik bezig om te bekijken hoe we deze Evert dan in de stamboom kunnen inpassen. We weten alvast dat zijn vader ook Evert heet (zie bij 1422). En in de Ruyterfamilie kennen we in Lubeck een Everardus Reuter die in 1375 koopman is, en een Evert Reuter die rond 1405 moet zijn geboren.

Spannende tijden! Binnenkort hoor je meer!

Vorig jaar op vakantie in Lübeck viel me ineens iets op.

Onze eerste familieleden kennen we onder de achternaam

We kunnen zeggen dat onze familie van oudsher afkomstig is uit

Maar er is een grote kans dat onze familie daarvóór afkomstig is uit

en er is ook nog een connectie met

Best vreemd, deze toevalligheid.
Of zoals we in Fryslàn zeggen :

In eerder nieuws gaf ik een overzicht van de vier huwelijken van Johan Ruyter tot Vieracker. Het ziet er naar uit dat er zelfs nog een vijfde huwelijk is geweest.
Bij het doorsnuffelen van mijn verzamelde gegevens kwam ik een huwelijk tegen, wat ik nog niet in de stamboom had kunnen plaatsen. Het betreft het huwelijk van Johan Ruyter Henricks met Geertruidt Marienborch in 1590. Hun namen komen we  daarna nog twee keer tegen; in 1597 en 1598 worden aktes van  wederzijdsche lijftocht opgemaakt. (Dit zijn afspraken over het levenslange gebruik, dat de overlevende echtgenoot heeft op een deel der nalatenschap van de overleden echtgenoot, ook: vruchtgebruik). De inhoudsopgave van dit archief staat op internet: : Gelders Archief : 0481 Familie Van Rhemen Verder zoeken op internet levert (vooralsnog) geen verder informatie op.

De identificatie van Johan Ruyter Henricks lijkt eenvoudig: dat moet de ons bekende Johan Ruyter tot Vieracker zijn. Van hem kennen we tot dusverre vier andere huwelijken, waarvan de eerste in 1609 is geweest (met Geertruijt van den Wall).  Deze vier huwelijken hebben we teruggevonden in het trouwboek van de hervormde kerk in Zutphen. Omdat dit boek in 1600 begint, zullen we hierin het huwelijk van Johan met Geertruidt Marienborch vergeefs zoeken.

Onze identificatie wordt ondersteund door het feit dat de beide lijftochtaktes in het familiearchief van de familie van Rhemen terecht zijn gekomen. Hoe? Doordat de enige zoon van genoemde Johan Ruyter Henricks, eveneens een Johan, met Suzanne van Rhemen is getrouwd. De papieren van zijn vader kwamen zo in het bezit van deze familie!

In het onlangs ontdekte digitale archief van de hanzestad Lübeck ben ik op zoek gegaan naar Hanze Ruyters, in de bekende spellingsvarianten Ruter, Rueter, Reuter, Rutter, Ruther etc.
Dan blijken er reeds in de 14e eeuw leden van deze familie in Lübeck voor te komen. Zo vinden we het in het latijn opgestelde testament van Vranko Ruthere uit 1366 :
Een afbeelding van de gehele akte vind je hier.
Het lezen en vertalen van deze latijnse tekst gaat mijn kennis ver te boven. Hopelijk heeft iemand dit al eens gedaan; ik zal ernaar informeren bij het archief in Lübeck!

Maar natuurlijk herken ik wel namen. Hier staat "Osenbrugghe", een oude naam voor Osnabrück.
En de naam Vranko is natuurlijk een verlatijnste vorm van Frank. Uit een andere akte uit 1368 blijkt deze Frank een verwant familielid te zijn van de Osnabrücker burger Johannes Ruter die een zoon heeft en een overleden broer Hermann, burger uit Lübeck.

Hier raken we aan het allervroegste begin van de Ruyterfamilie. Blijkbaar zijn er connecties met de stad Osnabrück. In 1379 vraagt de stad Osnabrück om de legaten van de Lübeckse burger Everhardt Ruyter aan een inwoner van Osnabrück uit te betalen. VIer jaar daarvoor heeft Everhardus zijn testament opgemaakt.

Zijn de Hanze Ruyters wellicht oorspronkelijk uit Osnabrück afkomstig? Deze stad ligt vrij centraal in Nedersaksen, waarnaar het Sachsenross in het familiewapen verwijst. Ik heb gelezen dat er tussen Zutphen en Osnabrück een bekende handelsroute liep. Belangrijk feit,  immers: ook in de 14e eeuw komen we al Hanze Ruyters in Zutphen tegen. Het lijkt bijna te mooi om waar te zijn...

Al met al vinden we in diverse vroege aktes de namen van Everhard, Vranco, Johannes en Herman; dat lijken vier broers te zijn die rond 1370 testament opmaken.
Naast genoemde Hermann die voor 1368 overlijdt kennen we ook nog een andere Hermann die in 1388 genoemd wordt.
De vier broers moeten rond 1310 zijn geboren. Van Johannes is in elk geval bekend dat hij een zoon heeft.

Vroeger dan dit zullen we niet komen. Er lijkt een connectie met Osnabrück te zijn, maar hoe dat precies zit? Wordt vervolgd!

Het archief in Lübeck is ook voor een deel op internet te vinden : http://archiv.luebeck.de/.
Ook daarin vinden we zeer veel materiaal betreffende de Hanze Ruyters. Eén aantekening is van bijzonder belang:

Im Zuge der Ablieferung aller Nachlaßbestände der hiesigen Stadtbibliothek gelangte auch ein Heft mit einem Stammbuch der Familie Reuter (Erw. 36/78) an das Archiv der Hansestadt Lübeck. Im Akzessionsbuch der Geibel-Sammlung der Stadtbibliothek (FA Geibel 9) ist unter der laufenden Nummer 251 notiert, daß am 16.1.1937 das Archiv der Familie Reuter Lübeck, der Stadtbibliothek zu treuen Händen übergeben worden sei. Es hat also anscheinend das Auslagerungsschicksal erlitten und muß als verschollen angesehen werden. Am 16.3.1983 überließen nun dem Archiv der Hansestadt Lübeck Frau Gisela Maria Reuter und ihre Schwester Irmgard, Hohenzollernring 121, Hamburg, die noch in ihrer Obhut befindlichen Nachlaßbestände (Erw. 12/1983), d. h. die folgenden Nr. 1 b - 8.

Vertaald en samengevat:
In het archief van Lübeck heeft zich een schrift met het stamboek van de famiie Reuter bevonden, maar dat is in 1937 uitgeleend en nimmer terugbezorgd. Het moet als verloren worden beschouwd.
In 1983 kwam het archief wél in het bezit van nagelaten materiaal afkomstig van Gisela Maria Reuter en haar zuster Irmgard.

Hier gaan we dus nog achteraan..

In de regesten van de collectie particuliere charters Zutphen (onder archiefnummer 191) vinden we deze vermelding:

1412, 9 november
Richter en schepenen van Zuitphen oorkonden, dat Evert die Roede, geheten die Ruyther aan Anthonis Yseren zekere woning aan de Zaltmarkt tussen Henric Onbedwongen en Peter Ragghen, achter met zijn uitgang aan de Dregherstraat tussen Henric van Lochem en het huis dat van Dyedelen Sheyligen verkocht heeft, dat geweest is van Johan van Vieracker en zijn vrouw Lisabet, Everts dochter.

Evert verkoopt dus de woning, die in het bezit was van zijn dochter Lisabet en haar  man Johan van Vieracker.

De zinsnede "Evert die Roede, geheten die Ruyther" is interessant. Naar mijn mening gaat het hier wel degelijk om een lid van het Zutphense Ruytergeslacht en is "die Roede" (lees: "de Rode") zijn bijnaam. Men kende Evert blijkbaar onder zijn bijnaam (wellicht had hij rood haar) maar wist tevens dat hij "Die Ruyther" heette.

Evert is geen onbekende naam in de Ruyterstamboom. Reeds in 1381 vinden we een Everhard Ruter als koopman in Lübeck. En ook in Zutphen kennen we een Evert Ruyter, die rond 1405 moet zijn geboren.
Deze "Evert de Rode" is duidelijk ouder. Zijn dochter is in 1412 immers al getrouwd. Met de nodige slagen om de arm mogen we dan ook aannemen dat hij vóór 1360 is geboren, en mogelijk is hij niemand anders dan eerdergenoemde Everhard!
Een intrigerende vondst!

In de omgeving van Blokzijl - de bakermat van onze familie (De) Ruiter - komen we diverse leden van de Zutphense Ruyterfamilie tegen. Voor de veronderstelde relatie tussen deze twee families is dat hoopgevend, en het leek me daarom handig om hiervan een overzicht te maken:

Zutphense Ruters in omgeving van Blokzijl
Dit overzicht hoop ik in de komende periode nog verder uit te kunnen breiden.

In de afgelopen jaren heb ik zeer veel informatie verzameld over de Hanze Ruyters. Zowel in Zutphen als in Lübeck is daar heel veel van te vinden. Op basis van een groot aantal gegevens heb ik een stamboom gereconstrueerd, maar daarbij is lang niet alle informatie gebruikt.
Dat is nu de volgende stap. Het betekent dat ik opnieuw alle informatie naloop en kijk of dit werkelijk correspondeert met de opzet van de stamboom.

Als eerste stap heb ik (wat het Regionaal Archief Zutphen noemt) het Historisch Kadaster wederom doorgespit. Alle vermeldingen van Ruter, Ruther, Rueter, Ruether, Reuter, Reutter, Ruiter, Ruitter, Ruijter, Ruyter, en zelfs Roithar! loop ik na en kijk of  de vermelde gegevens in overeenstemming zijn met de stamboom. Immers - als voorbeeld - iemand die in 1590 een huis koopt, kan onmogelijk rond 1580 zijn geboren, of in 1586 zijn overleden.
En, zoals ik al noemde, niet alle informatie is gebruikt. Niet alle Ruyters zijn terug te vinden in de stamboom. Misschien dat juist daarin een connectie met onze famiie verborgen is? We zullen zien.

Het Historisch Kadaster vind je hier:
Historisch Kadaster Zutphen

Ik had niet gedacht dat dit nieuwe onderzoek meteen zo'n mooi resultaat op zou leveren:
lees "Het Roode Hert"

Zoekend op de website van het Historisch Centrum Overijssel (www.historischcentrumoverijssel.nl) kwam ik opnieuw Ruyters tegen. Deze keer in Vollenhove, waar een Henric Ruter gildemeester is van het Onze-Lieve-Vrouwegilde. Uit de periode 1499 - 1501 is een viertal aktes bewaard gebleven, waarvan de inhoud voor ons minder interessant is, maar waarin Henrick genoemd wordt.

Wie was deze Henrick Ruyter?
In de Zutphense Ruyterstamboom dienen zich  twee kandidaten aan. De een is Henrick Ruyter die met Alyt was getrouwd, de ander is zijn zoon, ook Henrick geheten, die rond 1460 is geboren. Gezien de leeftijden lijkt de zoon het meest voor de hand te liggen.
In de stamboom staan deze personen hier : www.ruitersporen.nl/person.php?BM13354

Maar wat het meest opvalt is natuurlijk het feit dat opnieuw een Zutphense Ruyter in de kop van Overijssel opduikt!  We kennen nu aktes uit 1456, 1499-1501 en 1562-1563  waarin Zutphense Ruyters in 'onze' omgeving voorkomen; dat geeft steun aan onze hypothese dat onze familie verwant is met deze Ruyters!

Voor de aansluiting van onze stamboom bij de Zutphense Ruyterfamilie lijkt tot dusverre het echtpaar Johan Gerrits Ruyter en Elsken Schencken  een zeer geschikte kandidaat. Echter, van dit echtpaar zijn geen kinderen bekend, maar wél dat Elsken als weduwe haar bezittingen nalaat aan haar zwager Henrick Gerrits Ruyter en diens zuster Ailheidt.
Maar als we te maken hebben met bastaardkinderen, zullen deze hoogstwaarschijnlijk niets erven; en dus blijft  het echtpaar Johan en Elsken wel degelijk in beeld.

Zoals bekend vond ik in het Algemeen Nederlandsch Dagblad een akte uit 1470 met de naam van Jan de Rueter, en - belangrijk - de tekst Jan en Willem Rueter bastarde.
De combinatie van Jan en Willem deed een belletje rinkelen. Immers, we kenden deze akte uit 1460:

Jan Jans geheyten die Ruter en zijn vrouw Aleyt en Willem Janss. en Willem Ians dochter oorkonden dat zij hun erf en goed te Tongeren verkopen aan Jan Borrens. en diens vrouw Mergriete

Dan lijkt de Jan de Rueter uit de eerste akte dus de vader te zijn, en Jan en Willem zijn dan zijn bastaardzonen.

Enkele jaren geleden was ik de naam "jonghe Johan die Ruter" tegengekomen in het register van de  Zijl te Noorde - het latere Blokzijl - als ‘bezitter’. We hebben het dan over 1456.  De aanduiding "jonghe" wil zeggen dat hij de junior was. Mogelijk heette zijn vader ook Johan.

Nu vallen deze drie puzzelstukjes op hun plaats.

We hebben Jan Ruyter en zijn zonen Jan en Willem. Zoon Jan is gehuwd met Aleyt en is in 1456 bezitter in het latere Blokzijl. In 1460 is zoon Willem gehuwd (geweest) en heeft een dochter.

Als Jan Jans reeds in 1456 bezitter is, kan hij rond 1420 zijn geboren. Dan is zijn vader Jan misschien in 1390 geboren.

Waar sluit dit nu aan op de Zutphense Ruyterfamilie?
De Zutphense Ruyterfamilie vangt aan met Gerhard Reuter, die in 1410 moet zijn geboren.  Kan Jan  Ruyter een broer van hem zijn?  Mogelijk is hun vader, die nu als NN Reuter in de stamboom staat, dan een Johan Reuter?

Elk nieuw stukje informatie levert behalve oplossingen ook vaak weer nieuwe problemen op. Verder onderzoek is nodig om hier meer duidelijkheid te krijgen.

Op dit moment ben ik vooral op zoek naar de aansluiting van onze stamboom bij die van de Zutphense Ruyterfamilie.
Bij het opnieuw doorspitten van de reeds verzamelde informatie kwam ik een fantastische nieuwe bron tegen : het Algemeen Nederlandsch Familieblad:

In dit blad komen vooral genealogische onderwerpen aan bod, en ik vond van de heer J. Gimberg een aantal artikelen genaamd :
Geslachtkundige aantekeeningen uit Zutphen : Ruyters.

Hierin tref ik een overvloed aan informatie aan, die ik nu de komende tijd ga verwerken.

Een opvallende vondst wil ik hier meteen melden.
Ik heb wel eens het vermoeden uitgesproken dat onze familie wellicht via een bastaardzoon verbonden is met de Ruyters. Bastaardkinderen konden overigens erkend of niet-erkend zijn; dit was van belang voor het erfrecht. Niet-erkende bastaardkinderen deelden niet mee in de erfenis.
Gisteravond vond ik  in de artikelen van de heer Gimberg deze tekst uit 1470:


We vinden de naam van Jan de Rueter, en - belangrijk - de tekst Jan en Willem Rueter bastarde.


Binnenkort kom ik hier op terug, want deze Jan en Willem kennen we!

De komende tijd ga ik serieus onderzoek doen naar de relatie tussen de Zutphense Ruyterfamilie en onze eigen stamboom. Ik ben van plan om zowel vanuit Zutphen als vanuit Blokzijl te zoeken naar verbindingen tussen deze twee families.
Als eerste aanzet ga ik de doop- en trouwboeken van Zutphen doorpluizen. Die staan op de website van het Regionaal Archief Zutphen. Wellicht dat er bekende namen opduiken?

Allereerst ben ik op zoek gegaan naar de reeds bekende huwelijken van Johan Ruyter tot Vieracker en heb meteen een verrassende vondst gedaan: Johan was niet drie keer maar vier keer gehuwd!.

• Huwelijk #1 28-04-1609:
  De tekst luidt:
  Johan Ruijter, luijtenant, nagelaten zoon van raatsfrunt Hendric en Geertruijt te Wal, nagelaten dochter van burgemeester Arent van Wal.
  (a.n.s = alhier nagelaten soon, a.n.d. = alhier nagelaten dochter).
  
• Huwelijk #2 08-08-1626:
  Johan Ruijter, luitenant capitein van de compagnij van Grave Jorrien Ernst, en Gesina Gansneb genamt Tengnagel, woonten tot Campen
  
• Huwelijk #3 08-02-1634:
  Johan Ruyter en Gesina Splitlofs, Volcker Scherst?? nagelaten weduwe tot Deventer
  Dit huwelijk was tot dusverre nog niet gevonden. (n.w. = nagelaten weduwe)
  
• Huwelijk #4 09-09-1638:
  Johan Ruyter en Magdalena Struijff van Lavenstein, alhier nagelaten weduwe van Dirc van Remen, Raadsfrunt
  

Een raatsfrund is een oude benaming voor raadslid (raadsvriend).

Ik ga nu in de doopboeken zoeken naar mogelijke kinderen die uit deze vier huwelijken zijn geboren. Tot dusverre is alleen zoon Johan bekend (in 1641 worden Jonker Jurrien Gansneb gen(aam)t Tengnagel en Jonker Reiner Gansneb gen(aam)t Tengnagel genoemd als "oomen end naeste bloetsverwanten van haer neefken Jan Rueter bij zalige Jonker Johan Ruiter end joff. Gesina Gansnebs gen(aam)t Tengnagel geprocreiert".)
Het kan zijn dat naast deze Johan nog andere kinderen zijn geboren. We zullen het zien.

De nieuwe AVG-privacywet die over enkele weken van kracht wordt heeft me ertoe gedwongen alle informatie van nog levende personen van de website te verwijderen.
Daardoor is met zekerheid ook jouw zichtbare aanwezigheid in de stamboom verdwenen; kijk maar eens.
Effectief zijn van de stamboom de laatste 100 jaar afgeknipt en daarmee is het aantal personen dat op de website zichtbaar is van ruim 2800 teruggebracht tot bijna 1600.
In mijn eigen tak 3, met heel veel recent materiaal, is het aantal personen teruggelopen van 446 tot 189. Heel spijtig allemaal, maar onafwendbaar.

Er is gelukkig één maar: personen kunnen alsnog zelf toestemming geven om hun persoonlijke gegevens te publiceren.
Om dat allemaal volgens de regels te doen, heb ik een formulier op de website gezet. Wil je jezelf weer terugzien in de stamboom, ga dan naar de plek in de stamboom waar
je ouders staan en klik op een dergelijke link :
Hieruit verder nog 2 kinderen geboren.    -->aanpassen

Lees de tekst en kruis op het formulier de items aan, waarvan je wilt dat die in de stamboom zichtbaar worden. Als je het formulier ook in naam van je partner invult kun je behalve voor haar ook meteen toestemming voor alle minderjarige kinderen geven. Meerderjarige kinderen moeten zelf toestemming geven.

Overigens: als je ouders nog leven staan zij ook niet in de stamboom. In dat geval moeten ook zij hun toestemming geven. Maak hen daarop attent!

De procedure heeft wellicht nog wat kinderziektes. Op- en aanmerkingen zijn dan ook van harte welkom.

Over 50 dagen wordt de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) van kracht. Dit betreft Europese wetgeving op het gebied van privacy.
Kern van deze wet: niemand mag zomaar persoonsgegevens van een (nog levende) andere persoon op internet publiceren. Nou is dat binnen de huidige wet evenmin toegestaan, maar vanaf eind mei 2018 kunnen bij overtreding hoge geldboetes opgelegd worden. Daarmee wil ik niet langer risico's lopen en ik heb me voorgenomen om de stamboom dusdanig aan te passen dat deze aan de nieuwe wetgeving voldoet.

Dit heeft enorme consequenties voor de Ruiterstamboom zoals die al meer dan 15 jaar op internet staat. Concreet betekent het zelfs dat meer dan de helft niet langer gepubliceerd mag worden; allen personen ná 1918 geboren.
Publicatie mag uitsluitend plaatsvinden als de betrokken persoon daar zelf uitdrukkelijk toestemming voor geeft.  Het gaat in onze stamboom dan om meer dan 1500 personen van wie  toestemming nodig is; daar is eigenlijk geen beginnen aan. Van slechts enkelen heb ik een emailadres...
Zelfs bij personen die me uit eigen beweging gegevens hebben opgestuurd, mag ik niet voetstoots aannemen dat zij akkoord gaan met publicatie op internet. Daarvoor  moeten zij uitdrukkelijk en aantoonbaar toestemming geven.
Hoe de stamboom nieuwe stijl er uit gaat zien, zie je in de gekortwiekte tak 3. In dit voorbeeld heb ik nog niet eens gecontroleerd op trouwdata (pas na 75 jaar openbaar) en sterfdata (50 jaar).

Ook krantenknipsels, de rubriek met foto's, de verhalen en de grafstenen moet ik nalopen op mogelijke problemen.

Al met al levert dit heel veel werk op. Ik ben momenteel aan het kijken hoe ik dit aan moet pakken en wat de speelruimte voor genealogie nou precies is. Ik wil ook eens kijken hoe andere stamboomsites dit oppakken. Duidelijk is dat dit onderwerp de komende tijd veel aandacht vraagt.

Ideeën of suggesties zijn van harte welkom.

Momenteel ligt Facebook vanwege privacy-schendingen flink onder vuur. Dit bedrijf deugt gewoon niet en het is nu mooi geweest. Ruitersporen heeft per onmiddelijk haar Facebook-account beëindigd.

Inmiddels heb ik alle berichten uit Facebook overgezet naar deze rubriek "Ruitersporen - Nieuws".
In het vervolg zullen nieuwtjes en kleine berichten op deze pagina's verschijnen.

Zoals bekend zal de Ruiterdag op 21 april 2018 in Giethoorn gehouden worden.

Vanavond heb ik het programma op de website gezet.
We ontmoeten elkaar in Giethoorn en zullen na een uitgebreide rondvaart door het pittoreske Giethoorn samen lunchen.
Tijdens de rondvaart brengen we een bezoek aan het museum "'t Olde Maat Uus".
De kosten voor deelname aan de Ruiterdag bedragen €25,00 per persoon.

Het is vanaf nu mogelijk om je meteen op te geven! Je vindt alle informatie op de pagina Ruiterdag.

Ik hoop velen van jullie te ontmoeten in Giethoorn!

Alle lezers van Ruitersporen een heel goed en gezond 2018!

De datum voor de Ruiterdag 2018 is vastgesteld op 21 april!
Binnenkort zijn programma en kosten bekend en kun je je opgeven. Hopelijk tot ziens in Giethoorn!