Rond 'het Roode Hert'
In dit schema zie je precieze familierelaties tussen de diverse leden van de Ruyterfamilie die hier genoemd worden:
Familieoverzicht.
In de Beukerstraat waar die de Sprongstraat kruist, vinden we 5 panden vlak bij elkaar die in het bezit geweest zijn van de familie Ruyter. Was er een reden om zo dicht bij elkaar te wonen? Woonde men überhaupt in dezelfde tijd in deze huizen? We gaan op onderzoek.
De panden, waarom het gaat, zie je in deze afbeelding:
(de Beukerstraat loopt als gele lijn van links-boven naar rechts-onder)
a Beukerstraat 45, huis en brouwerij, later bekend als “het Roode Hert”
b Beukerstraat 41.
c Beukerstraat 43, het tussenpand.
d Beukerstraat 46.
e Beukerstraat 63.
De centrale rol speelt hier a: het woonhuis annex brouwerij op Beukerstraat 45, het latere ‘Roode Hert’. Reeds vanaf 1566 was hier met zekerheid een brouwerij gevestigd, maar ik ga ervan uit dat als in 1473 Henrick en Alyt het perceel kopen er al snel een brouwerij was.
Een overzicht van de bewoning van deze vijf panden:
Hierin aangegeven:| 2 = | Henrick Ruyter en Alyt/Styne | vader van 5, 6, 7, oom van 3, 4 |
| 3 = | Mechtelt Ruyter en Herman Vogels | zuster van 4, nicht van 2 |
| 4 = | Gerrit Ruyter en Lamme | broer van 3, neef van 2 |
| 5 = | Johan Ruyter en Jutte | zoon van 2 |
| 6 = | Henrick Ruyter en Griete | zoon van 2 |
| 7 = | Geertruyt Ruyter en Derick van Emeness | dochter van 2 |
Kort voor 1500 doet zich een opvallende situatie voor. Dan zijn vier van de panden in bezit van naaste familie:
- In a Beukerstraat 45 wonen/werken Henrick en Alyt/Styne 2 (Na het overlijden van zijn eerste vrouw Alyt trouwde Henrick met haar zuster Styne).
- In b Beukerstraat 41 wonen Mechtelt Ruyter en Herman Vogels 3
- In d Beukerstraat 46 wonen Geertruyt Ruyter en Derick van Emeness 7.
- In e Beukerstraat 63 wonen Johan Ruyter en Jutte 5.
Kort gezegd: in de directe omgeving van de bierbrouwerij a van Henrick Ruyter woonden zijn zoon, zijn dochter en zijn nicht met hun gezinnen. Deze omstandigheid moet haast wel te maken hebben gehad met de brouwerij. Bedrijven waren in de (late) middeleeuwen vaak familiebedrijven.
We weten dat in b in de 16e eeuw ook een brouwerij gevestigd was. Deze twee panden grensden bovendien aan elkaar, en het is goed mogelijk dat de brouwerij over deze twee panden verdeeld was. Of was er wellicht een waterput die door beide gebruikt werd?
Het gebrouwen bier moest - voor dat het zijn uiteindelijke bestemming bereikt had - enige tijd opgeslagen worden, waar ook ruimte voor moest zijn; het liefst natuurlijk in de buurt. Daarvoor was in ieder geval ook d een geschikt pand. Het had een groot woonhuis aan de voorkant aan de Beukerstraat met een groot achterhuis grenzend aan de Vaaltstraat, waar heel veel ruimte was voor schuren en pakhuizen.
Al met al lijkt het bij deze brouwerij duidelijk om een familiebedrijf te gaan, waarin diverse familieleden werkzaam waren.
Henrick 2 stierf rond 1490 en zijn vrouw Alyt doet in 1509 de brouwerij a over aan haar zoon Henrick 6. Het is deze Henrick die in 1513 het tussenhuis c gedurende 4 jaar in bezit heeft. Waren er grote plannen om de brouwerij uit te bouwen, of was het om de huisvesting (van personeel?) te doen?
Hoelang deze constructie in stand gebleven is, weten we niet. De brouwerij a is in ieder geval nog lang in bezit van de familie Ruyter gebleven. Pas in 1647 als het huis en brouwerij verkocht worden, is alle bemoeienis van de familie Ruyter met dit pand na ruim 170 jaar voorbij.
Ook daarna blijft hier een brouwerij gevestigd, in ieder geval tot in 1841.
Bronnen
Jaap Ruiter
13 october 2025
vorige
