Momenteel ben ik bezig om gezinsreconstructies te maken van Blokzijl (in de hoop extra informatie over onze eigen familie boven water te krijgen). Gisteren in het trouwboek bij de lijst van lidmaten de volgende vondsten :
Op 16 april 1652 staat als lid : Aefjen Peters uxor Johan. Ruiter
Op 17 december 1652 staat als lid : Ruyter Jansen

Degene die dit in 1652 opschreef had een plotselinge voorkeur voor Latijnse woorden - waar hij eerder voortdurend het woordt huijsvrou bezigt, gebruikt hij nu het Latijnse woord uxor.  Ook de namen zijn verlatijnst. Met Johan. wordt Johannis bedoeld, en dat is wel degelijk hetzelfde als Jan.
Kennen we een Aefjen Peters als huisvrouw van Jan Ruiter? Nee, maar wel een Aucke Peters, onze stammoeder! Hebben we hier met een verschrijving van doen? Aefje of Aefke ligt fonetisch gezien dicht bij Aucke.
Welke conclusies kunnen we hieruit dan trekken?

1. Jan Jans Ruijter leefde nog in april 1652. Anders had er (het Latijnse woord voor) weduwe gestaan. Eind augustus 1652, als Aucke opnieuw trouwt, is ze wel weduwe. Gezien de korte tijd zou Jan Jans dan in mei of juni overleden moeten zijn. Dat Aucke al na een paar maanden opnieuw trouwde, is misschien ongeloofwaardig. Maar destijds trouwde men uit economische noodzaak. Zonder (werkende) echtgenoot was het voor een vrouw heel moeilijk om rond te komen.
2. Jan Jans zelf staat niet in de lijst vermeld als lidmaat. Dat verwachtte ik eigenlijk ook niet, gezien zijn doopsgezinde achtergrond.

De aantekening van 17 december is wel heel vreemd. Nergens in de lidmatenlijsten staat de achternaam vóór de voornaam. Ook het beroep staat nooit vooraan (overigens komt het beroep ruiter ook niet voor in de doop- en trouwboeken).
Ik weet dan ook niet hoe ik deze regel moet interpreteren. Was de omdraaiing misschien om hem te onderscheiden van zijn vader met dezelfde naam? Het gaat hier immers zonder twijfel om één van 'onze' Ruiters, namelijk de zoon van Jan Jans en Aucke Peters, die op dat moment getrouwd was met Trijntje Harms.
De belijdenis van deze Jan maakt in ieder geval een einde aan de doopsgezinde periode,  zoals we kunnen zien aan al die dopen en huwelijken die in de boeken van de Hervormde gemeente van Blokzijl staan opgetekend.

De betovergrootouders van de beroemde Nederlandse beeldhouwer Pier Pander zijn :
Hendrik Jans Pander en Jantje Jans Ruiter.
(zie de kwartierstaat op http://www.pergo-et-perago.nl/kwspier.htm.

Behoort deze Jantje Jans Ruiter tot onze familie?
Zoals het nu lijkt, is deze Jantje gedoopt op 13-9-1750 en zijn haar ouders :
Jan Bastiaans Ruijter en Hiltjen Peters. Ook de ouders van Jan Bastiaans zijn bekend :
Bastiaan Bastiaans Ruijter en Cornelisje Jans Ruijter. Zij trouwden op 13-10-1706 in Blokzijl.

Maar hier loopt het spoor dood. Ik vermoed dat Cornelisje Jans gezien de namen, die rond die tijd in onze familie veelvuldig voorkomen, tot onze familie behoort, maar kan geen aansluiting vinden. Hopelijk levert het project Gezinsreconstructies Blokzijl
nieuwe aanknopingspunten. Hoe dan ook, hier kom ik nog op terug.

Egbert Lantinga stuurde me een scan van een akte uit de voogdijboeken van het Schoutambt Steenwijkerwold waarin we onze stamouders Jan Jans Ruijter en Geesjen Wijchers tegenkomen :

De scan is bijna niet te lezen/begrijpen, maar er het gaat over het voogdijschap van het nagelaten kind van Geesjen Wijchers. Een paar interessante dingen licht ik er uit :

• De akte is uit 1671. Dan is Geesjen Wijchers blijkbaar al overleden. Haar nagelaten kind is onze voorvader Wijcher Jans Ruijter, op dat moment 10 jaar oud, en die dus  inderdaad enigst kind geweest is van Jan Jans en Geesjen Wijchers.
• Jan Jans Ruijter blijkt huis en land in Muggenbeet te bezitten.
• Er is sprake van de voogden Sijmon Jans en Jan Wijchers. Het ligt voor de hand dat dit broers zijn van de ouders, en dat maakt Sijmon Jans een broer van Jan Jans en Jan Wijchers een broer van Geesjen Wijchers.
  Deze tot nog toe onbekende Sijmon Jans komen we misschien nog tegen in de doopboeken van Blokzijl (als vader) als we gericht gaan zoeken.
  Overigens geeft onze voorvader Wijcher Jans twee maal een dochter de naam Tijmentje - vernoemt hij hierbij zijn oom, de genoemde Sijmon Jans?

De voogdijboeken liggen in het Historisch Centrum van Overijssel in Zwolle. Deze zomer moet ik hier echt een bezoek aan brengen!

Van Agnetha Bron kreeg ik een e-mailtje waarin ze de vondst meldde van :
jonghe Johan die Ruter, die genoemd wordt in het Register van de Zijl te Noorde, het laatste boek van Requesten van Vollenhove dat handelt over Blokzijl. Het opvallende hier aan is dat het niet over 1650, niet over 1550 maar over 1456 gaat!
In 1456 heeft er een Johan die Ruter gewoond op de plek die later Blokzijl genoemd zou worden!
(Overigens, vroeger bestond de "ui" klank niet in het Nederlands. De oorspronkelijke vorm van Ruiter is dan ook Ruter, zoals nu nog steeds in het Fries en in het Overijsselse dialect het geval is).
Ik schreef Agnetha dat ik niet goed wist wat ik hiermee moet. Hebben we hier een nieuwe stamvader ontdekt? Natuurlijk kunnen we niets met zekerheid zeggen, maar aan de andere kant is het heel goed mogelijk!
Onze 'huidige' stamvader Jan Jans Ruijter is geboren rond 1595. Zijn vader, Jan Ruijter dus rond 1570. Op deze wijze teruggaand krijg ik het volgende overzicht (25 jaar per generatie)
1595 : Jan Jans Ruijter x Aucke Peters - onze stamvader met zijn vrouw
1570 : Jan Ruijter
1545 : ?
1520 : Jan?
1495 : ?
1470 : Jan?
1445 : ?
1420 : Johan die Ruter

Bij de regels van vernoeming hebben grootvaders en kleinzoon dezelfde naam - in dit schema komt het precies uit. We zien dat er tenminste 5 generaties zitten tussen Jan Ruijter en Johan die Ruter.
Overigens wordt gesproken van jonghe Johan, hetgeen betekent dat er ook een Johan de Oude is geweest, ofwel, Johans volledige naam is feitelijk Johan Johans die Ruter!

Tot nog toe ben ik er altijd van uit gegaan dat de eerste Ruijters in Blokzijl terecht kwamen op het moment dat daar een grote instroom van nieuwe bewoners - soldaten, handelaren, kooplieden, schippers - plaatsvond in het begin van de 17e eeuw. Maar het is natuurlijk heel goed mogelijk dat de familie al veel langer op die plek woonde. Met deze Johan die Ruter lijkt het er zelfs op, dat de familie al bij het zijl woonde voordat de plek als Blokzijl bekend werd!

Hoe gaan we hiermee verder? Het lijkt me belangrijk om dit boek van requesten nader te bekijken. Ik hoop daar deze zomer tijd voor te hebben. Maar misschien zijn er onder mijn lezers belangstellenden die beter in de gelegenheid zijn een bezoek aan het HCO in Zwolle te brengen?

Het blijkt maar weer : er valt nog genoeg te onderzoeken en te ontdekken!

Iedereen die een beetje bekend is in Kuinre, weet dat daar een De Ruiter-school staat. Familie? Navraag heeft me geleerd dat de school vernoemd is naar Burgemeester Lodewijk Johannes de Ruiter, die van 1 juli 1945 tot 10 april 1960 burgemeester van de gemeenten Kuinre en Blankenham is geweest. Wie deze De Ruiter was, of hij überhaupt nog leeft, is mij onbekend. Weet iemand meer?

In Steenwijkerwold bevindt zich het graf van Renze de Ruiter. Blijkens de grafsteen is Renze door de Duitse bezetter in 1944 gefusilleerd. Ik zou hier graag meer van willen weten, in onze familie zijn er nogal wat die in het verzet hebben gezeten. Is er iemand onder mijn bezoekers die hier meer van weet?

Nog altijd loont het de moeite om in de ingescande doop- en trouwboeken van Blokzijl te neuzen. Tot mijn verrassing kwam ik tóch het huwelijk tegen van Jan Wiegers Ruiter en Annigjen Alberts :
Joannes Wijchers J.M. van de Weterik, met Annetjen Alberts Wed: van Jan Volkens van Geithoorn,
getrout den 28 Febr:  (1717)

Zoals we kunnen zien was Annigjen blijkbaar van Giethoorn afkomstig en weduwe van ene Jan Volkens.
Deze vondst verandert verder niets aan de strekking van het stukje hieronder. We kunnen niet met zekerheid zeggen of de Jan Wiegers van de eerste twee huwelijken dezelfde is als die van het derde huwelijk.
Pas als we gezinsreconstructies gaan maken, en daarvoor moeten we eerst alle doop- en trouwboeken gaan overtypen, kunnen we hier met iets meer zekerheid uitspraken over doen.
Het maken van dergelijke transcripties is een enorme klus, veel te veel voor één persoon.
Het zou mooi zijn als ik een groepje bij elkaar kon trommelen onder het motto "vele handen maken licht werk".