Familieverhalen
Dirk de Ruiter stille deurzetter uut Nijensliek

Dirk de Ruiter, geboren in 1920 in Nijensliek in de vroggere gemiente Vledder. Hij was marechaussee en was dat geern ebleven. Het was veur hum een weg um hogerop te komen: Hoger dan zien va Minne de Ruiter, die laandarbeider was in het Nijensliekerveld.
Hij had zien best edaone um wat meer te leren. In 1940 kreeg hij een anstelling as 'marechaussee te voet' in Sellingen. Hij trappeerde smokkelders, maor zo nou en dan mus hij ok dienst doen in het jeudenkaarnp in Westerbörk. Daor zag en heurde hij hoe Duutse 'übermenschen' de jeuden mishaandelden en vertrapten. Veule kun hij niet doen veur de jeuden. Hij wus hoe gevaorlijk het was um oe te keren tegen de wil van de onderdrukker. Hij gunk de boeren bij langes en de winkeliers: Hij haalde eier, krudenierswaren en aander gerak dat de gevangenen neudig hadden. Hij zörgde dat het binnen het kaamp kwaamp bij, de meinsen die hij mus bewaken.
Hij meuk het drama mit van de tweide oktober 1942: De tien warkkaampen over hiel Drenthe waorin meer as duzend jeuden waren uut Amsterdam en aandre steden, haalden ze leeg. Tegaar mit de 'eigen jeuden' uut Drenthe kwamen zij te laande in het kaamp Westerbouml;rk. Op ebracht deur collega's van hum. Op die tweide oktober onneerde hij veur hum zölf um de bezetters tegen te warken, zoveule as hij kun.
Körte tied later betrapten ze hum. Het was uut elekt dat hij jeuden hölp. Hij kreeg disciplinair ontslag. Weg was zien toekomst bij de politie.
Dirk was een stille deurzetter. Hij zee nooit veule. Hij stund ok nimmer veuran as er wat biezunders was. Liever höld hij hum wat achteraf. Hij bleef een half jaor bij zien olden thuus. Doe weur hij ambtenaor op het distributiekantoor in Stadskanaol. Daor sleut hij hum an bij het verzet. Hij zörgde veur bonkaorten veur onderdukers en hölp heur an adressen waor ze aordig veilig kunnen wezen: Hij zörgde veur persoonsbewiezen en bracht illegale kraanten rond, Onder de schuulnarne Hendrik de Boer was hij actief as koerier van de commandant van de Ordedienst en op eneumen in een knokploeg. Hij hölp mit an een overval op een postauto mit bonkaorten. A1 vaker kwaamp zien name in de praot. Het was gevaorlijk veur hum um op het distributiekantoor te blieven en hij deuk onder. Hij vund onderdak bij de verzetsman Luken Riensema in Musselkanaol. In juni 1944 was daor een overval van de Laandwacht. Riensema en zien vrouw namen ze mit. Dirk de Ruiter scheut mit zien revolver Tonnis Buursma dood. Tonnis was commandant van de Drentse WA en had de leiding van dizze overval. Dirk wus deur het raam te ontkommen en verbörg hum in een korenveld. Op 17 juni was er een driefjacht op Dirk deur de hiele Laandwacht van Grunning en Drenthe. Niet minder as 1800 man was tegen hum in ezet.
Politiechef kapitein van Wijnen en zien compaan Eggie Spiker uut Möppelt leidden zestien laandwachters in veer auto's naor Nijensliek naor het olderliek huus van Dirk. Zien va en moe, 66 en 58 jaor old, en zien drei zusters mussen het berappen. De 'bescharmers' gungen as biesten te keer. Spiker scheut tussen de magies um de schrik er in te kriegen. A1 het stiengoed in de koppieskaste wupten zij er uut: in scharven over de beune. Alle huusraod sleugen ze kört en klein. Een dag eerder was er een varken eslacht. Spek en vleis roofden ze. Moeder de Ruiter en heur dochters mussen de zieden spek zölf naor de auto's taogen. De drei dochters gungen naor het concentratie-kaamp in Vught en beleefden daor een paar maand later de bevrijding deur de Canadezen.

Dirk de Ruiter met zijn verloofde
Dirk de Ruiter as marechaussee mit zien verloofde.

Dirk had intied onderdak bij Gezienus de Boer in Musselkanaol. Daor zette hij zien verzetswark voort. Bij onraod kreup hij in een muurkaste. In de nacht van 13 juli was er een huuszuking naor een clandestiene radio. De laandwachters wollen mit een biele de muurkaste lösbreken. Dirk de Ruiter stund iniens midden in de kamer. In zien haand een revolver. Mit vief schoten scheut hij patrouille-commandant Hekman, een beruchte mensenjaoger, dale. Hij greep een stoele, slingerde die deur het raam en sprung deur het gat hen buten. In de hof strukelde hij over een bulte old iezer. Henk Mulder, iene van de laandwachters richtte zien jachtgeweer en scheut Dirk in de rugge. Hij strompelde nog een hiel ende maor mit het bloed vluide ok het leven uut hum weg. Hij was nog maor 23 jaor. Zien asse rust op de begraafplaats in Vledder.
Nao de oorlog is Dirk de Ruiter posthuum bevörderd töt wachtmeester van de marechaussee.

 

 

Foutje gevonden?
Commentaar?
Meld het via het reactieformulier!
TopDOC 3.0
08 nov 2008