Jan Jans Ruijter en Ave Jans uit Blokzijl



Betreft Jan Jans Ruijter

Rond 2005 maakte Ali Douma in het archief van Steenwijk in alle haast een transcriptie van een koopakte uit 1625 (toegangscode 32 - inventarisnummer 1036). Het resultaat was dermate fragmentarisch dat er niet veel van te maken viel, maar de strekking was gelukkig wel duidelijk : Jan Jansen Ruijter en Jan Pieters kopen samen met hun echtgenotes een perceel grond aan de Noorderkade.
Over deze akte schreef ik destijds een artikel "Wie was Jan Jans Ruijter?".

Nu ik van deze koopakte in alle rust een nieuwe transcriptie heb kunnen maken, en met de huidige inzichten, blijkt een grondige herziening van dat artikel noodzakelijk.

Het is 1625 en Jan Jans Ruijter koopt samen met zijn vrouw en nog een ander echtpaar een huis met een stuk grond aan de Noorderkaai in Blokzijl.
Allereerst vragen we ons af: wie is deze Jan Jans Ruijter? In het artikel "Wie was Jan Jans Ruijter?" ging ik uit van Jan Jans Ruijter die met Aucke Peters getrouwd was. Maar later kwam aan het licht dat dit echtpaar een generatie later leefde en rond 1620 moet zijn geboren...
Ik herinner me ooit geschreven te hebben dat het wel leek of er meer dan één Jan Jans Ruijter in Blokzijl rondstapte. Dat er nu maar liefst 6 personen met die naam bekend zijn had ik niet durven denken:

  • Jan Jans Ruijter x Ave Jans, geboren rond 1545
  • Jan Jans Ruijter x Trijntje Harms, geboren rond 1625, onze stamvader
    • Jan Jans Ruijter, geboren 1649, zoon van bovenstaand echtpaar, ongetrouwd
  • Jan Jans Ruijter x Anna NN, geboren rond 1595
    • Jan Jans Ruijter x Auckje Peters, geboren rond 1620, zoon van bovenstaand echtpaar
      • Jan Jans Ruijter x Cornelisje Cornelis, geboren rond 1645, zoon van bovenstaand echtpaar

We prijzen ons gelukkig dat we uit deze periode de beschikking hebben over meerdere aktes van Jan Jans Ruijter, waarin ook sprake is van dezelfde Jan Pieters. En in díe aktes wordt wël Jans vrouw genoemd: Ave.

Dan lopen we meteen tegen een probleem aan: in 1625 is Jan al 80 jaar, en we mogen aannemen dat hij op die leeftijd niet heel intensief meer met handel en/of schepen bezig was. Anders gezegd: zijn geboortejaar lijkt te vroeg geschat. Aan de andere kant moest er voor inkomen wel doorgewerkt worden en misschien had Jan meer een besturende taak in een familiebedrijf waarin zijn kinderen ook participeerden? Dit moeten we nog verder bestuderen.

De haven van Blokzijl was geen vissershaven, maar een plek waar handel gedreven werd. In de akte staat dat het gekochte perceel aan de zuidkant van hun huidige woning ligt. Dat er voor het gekochte huis een aanlegsteiger gemaakt wordt, doet vermoeden dat Jan Jans Ruijter een compagnonschap had met Jan Pieters. De percelen liepen vanaf de Noorderkaai helemaal door tot aan de Schipperstraat. Ruimte genoeg voor een huis met opslagschuur.

De voormalige Schipperstraat is in latere jaren omgedoopt tot Groenestraat; niet omdat de straat zo groen was, maar omdat daar zo veel walvisjagers woonden die in de buurt van Groenland aktief waren.


Jaap Ruiter