Magdalena Struyff van Lavenstein
Betreft Magdalena Struyff van Lavenstein
Klik op de afbeeldingen voor groter formaat
De naam "Magdalena Struyff van Lavenstein" sprak altijd al tot mijn verbeelding. Het is de naam van de vierde echtgenote van Johan Ruyter tot Vieracker; zij trouwden in 1638 in Zutphen. Verdere informatie over wie zij was kon niet makkelijk gevonden worden.
Tot mijn verrassing dook haar naam op in de Collectie Kreijnck, 0141, inv.nr. 21:
De edele eerentrycke vrouw Magdalena Streuf van Lawensteijn huisvr[ouw] van de weledelen end vesten Diderick van Rhemen, haer z[alige] vader de weledele eerentfeste Johan Everhardt Streuf van Lauwenstein Nassauscher Sarbrugster raedt end amptman der graefschap Sarwerden, haer z[alige] moeder vrouw Sussanna van Plesse.
Nassau? Saarbrücken? Graafschap Sarwerden? Dit geeft wel aanknopingspunten. Zoeken via de naam van haar vader in combinatie met Sarwerden levert al snel resultaat.
We beginnen dit verhaal in Diedendorf, een klein dorpje in het noorden van de Elzas. De Elzas behoort pas sinds eind 18e eeuw tot het Franse rijk; daarvóór was het Duits gebied met heel veel kleine graafschappen en heerlijkheden. Cultureel behoorde de Elzas tot het Rijnland en men sprak er Duits.
Graaf Johan IV van Nassau-Saarbrücken gaf in 1570 een boerderij en land in Diedendorf als leen aan een zekere Johan Streiff van Lauenstein die baljuw (landvoogd) was van de graaf van Saarwerden. In dit dorp liet Johan Streiff al spoedig een kasteel bouwen, dat rond 1580 werd voltooid. Het kasteel bleef in deze familie tot 1722. In dat jaar kwam het in handen van de familie (jawel!) von Münchhausen...
Als in 1565 zoon Johann Eberhard wordt geboren is dit kasteel dus nog niet klaar, maar deze heeft er vast een gedeelte van zijn jeugd doorgebracht. Johann Eberhard volgt later zijn vader op als baljuw van het graafschap Saarwerden. *1
Hij vertegenwoordigt de graaf in alle bestuurlijke zaken, en is de belangrijkste rechter in dit gebied. Maar hij is (net als zijn vader vóór hem) niet populair bij de katholieke (lutherse) bevolking; de pastoor klaagt over zijn laksheid van de moraal. De boerenknechten dansen de hele nacht door en hij laat zijn lijfeigenen op zondag werken…
Johan Eberhard trouwt vóór 1594 met Susanne du Plessis-Tellier en in de periode tot 1603 krijgt het echtpaar 8 kinderen, waaronder Magdalena in 1598.
Hoe deze Magdalena in contact is gekomen met de Zutphense schepen Dirck van Rhemen zullen we waarschijnlijk nooit weten, maar het stel trouwt op 14 november 1619:
"Den 14 Novembris sindt in des Edlen Und Vesten Juncker Johan Eberhardt Streiffen, Ambtmans Behausung, Copuliert und eingesegnet worden nach gehaltener predigt, der Edle und Vest Dietrich Von Rehm, undt die Edle Vieltugentreiche Jungfrau Magdalena Streiffin Von Lauensteins hiegedachten Herr Ambtmans eheliche tochter."
Grappig dat er staat "Dietrich von Rehm"; niets wijst hierin op zijn Zutphense achtergrond. Verder staat er dat ze trouwen in de ambstwoning van jonkheer Johan Eberhardt Streiff. Het ligt voor de hand dat de ambtswoning in de belangrijkste plaats van het graafschap Saarwerden gelegen was. Dat was Bockenheim (tegenwoordig Bouquenom) aan de rechteroever van de Saar. In 1794 werden Bockenheim en Neu-Sarrewerden aan de overkant samengevoegd tot Sarre-Union.
Dirck was geboren in 1567 en dus meer dan 30 jaar ouder dan zijn jonge vrouw. Hij was rond deze tijd schepen in Zutphen, en het echtpaar moet daar zijn gaan wonen. Dirck was al twee keer eerder getrouwd geweest, met Cunegonda van Haeften en met Anna de Wrede.
Het huwelijk met Magdalena zou uiteindelijk 17 jaar duren en er worden twee kinderen uit geboren: Susanne en Johan Everhard. *2
In 1636 overlijdt Dirck. Magdalena is dan 38 jaar, en trouwt twee jaren later in de Walburgiskerk met de ons welbekende Johan Ruyter tot Vieracker.
Johan was al driemaal eerder getrouwd geweest en telt intussen 68 jaren. Het huwelijk zal niet lang duren; nog geen twee jaar na de huwelijksdag overlijdt Johan. Zijn weduwe Magdalena koopt in 1644 een pand in de Kuiperstraat maar daarna zwijgen de archieven...
Het zoontje van Johan Ruyter, uit een eerder huwelijk met Gesina Gansneb gen. Tengnagel, heette eveneens Johan Ruyter en hij trouwt op de laatste dag van het jaar 1657 met zijn bijna even oude stiefzuster Susanne van Rhemen, de eerder genoemde dochter van Dirck van Rhemen en Magdalena Struyff van Lavenstein.
*1 De gemeente Diedendorf voert nog altijd als gemeentewapen het wapen van de inmiddels uitgestorven familie Streiff von Löwenstein.
*2 Volgens een andere bron stammen beide kinderen uit het huwelijk van Dirck van Rhemen met Anna de Wrede. Gezien de namen van de kinderen lijkt het aannemelijker dat ze vernoemd zijn naar grootvader Johan Everhard en grootmoeder Susanne de Plessis.
Bronnen

Jaap Ruiter
18 maart 2025