Derick van Emeness
Betreft Derick van Emeness
In de Collectie Kreijnck, 0141, inv.nr. 21 hadden we de volgende aantekening gevonden:
Klik op foto voor groter formaat
Derick van Emeness end Gerrit Ruiter Jansen als hylixluide van wege Henr[ick] Reuters, Johan Egbertss end Mense Staphorst als hylixluide van wege Paul Sluysken met Griete an d’and[ere] sydt,
Daer kon Pauwel mede geven sal 400 hertoch philips gulden. Eerst geeft hij hem syn huis binnen Arnhem voor 200 der silverg[uldens].
Huwelijkslieden onderhandelden namens bruid en bruidegom - in dit geval Henrick Ruyter en Griete Sluysken (zie 1) - de huwelijkse voorwaarden. Dat was niet iets om aan vreemden over te laten, want het betrof persoonlijke bezittingen aan (leen)goederen en geld. Wie was Derick van Emeness die samen met Gerrit Ruiter Jansen de onderhandelingen voert?
In hetzelfde inventarisnummer vinden we deze aantekening:
Klik op foto voor groter formaat
Gerrit Rueter Henrixsen end Der[ick] Emeness maecken mechtich Henr[ick] Rueter haer broeder ende swager.
In tegenwoordig Nederlands: Gerrit en Derick machtigen Henrick Rueter, hun broer en zwager; hij wordt hun gevolmachtigde en behartigt hun belangen (geldzaken, persoonlijke wensen). Het zal hier waarschijnlijk om een zakelijke transactie gaan.
Bij de broers Gerrit en Henrick kan het niet anders dan om de eerder genoemde Henrick 1 en zijn broer Gerrit 3 gaan.
Maar Derick was klaarblijkelijk met een zuster van deze broers getrouwd. We kennen alleen een zuster Alyt maar die was in 1491 getrouwd met ene Jacob Henricksz. Wie was dan de onbekende zuster?
Historisch Kadaster Zutphen
Het historisch kadaster bevat vele duizenden namen van kopers en verkopers van percelen en huizen in de stad. Het laat zich ook uitstekend doorzoeken en we gaan op zoek naar Derick Emeness en hopen zo de naam van zijn vrouw tegen te komen. Te veel gevraagd? Nee, we hebben al snel beet.
In 1503 verkopen Derick van Eminess en Gertruit hun huis in de Turfstraat. De precieze locatie kan niet achterhaald worden maar gezien de toevoeging “bij de steenbrugge” moet het vlak bij de Berkel gelegen hebben (de brug verbond de Nieuwstad met het oude centrum). Dit huis had Derick van Eminess in 1497 gekocht. Eerder, in 1480, was het echtpaar Henrick Rueter en Alyt (zie 4) ook bij ditzelfde huis betrokken als hypotheekverstrekkers.
Een ander pand dat in het bezit was van Derick en Truede (zo werd ze dus genoemd) was een huis in de tegenwoordige Beukerstraat. Het betreft een groot perceel met de kadastrale nummers 2359, 2360, 2361 en 2363. Dit perceel grensde aan de voorkant aan de Beukerstraat, en aan de achterkant aan de Vaaltstraat. Zij kopen dit huis in 1496. Opvallend is dat als hypotheekverstrekkers het echtpaar Johan Ruiter en Alyt 5 optreden. Dit waren Truedes oom en tante.
Klik op foto voor groter formaat
Hoelang Geetruyt er is blijven wonen weten we niet. Niet alle koop- en hypotheekaktes zijn immers bewaard gebleven. In elk geval wordt het pand in 1527 door andere eigenaren verkocht.
Nog een opvallend detail: haar broer Johan 6 woonde recht tegenover haar in de Beukerstraat (tegenwoordig nr. 63) en eventjes verder terug aan de tegenwoordige Agnietensteeg vinden we het woonhuis en de bierbrouwerij van haar vader Henrick 4, tegenwoordig Beukerstraat 45.
Of dit allemaal toevallig is, of dat misschien in de brouwerij van Henrick Ruyter meerdere zonen en dochter actief waren, weten we niet. Het kan heel goed een familiebedrijf geweest zijn.
Er is nog een opvallende vondst in het Historisch Kadaster. In 1504 koopt Derick als “rentmeester van het Onze Lieve Vrouwe-gilde to monicken” een pand in de Waterstraat. Rentmeester werd je niet zo maar. Het was een verantwoordelijke functie.
Tenslotte
We kunnen de Ruyterstamboom dus uitbreiden met het echtpaar Geertruyt Ruyter en Derick van Emeness, maar het is de vraag of zij, gelijk haar broers en zuster, een kind is van Henrick en Ghese. De laatste stierf voor 1468. Trouwde Geertruyt pas op 30-jarige leeftijd?
We weten het allemaal niet. Voorlopig hebben we haar als dochter van Henrick en Ghese in de stamboom toegevoegd, maar ze kan ook heel goed een dochter zijn van Henrick en zijn tweede vrouw Alyt.
Bronnen
Jaap Ruiter
25 mei 2025
vorige
