De Burgerzaal te Zutphen



Op de website van het Erfgoed Centrum Zutphen vond ik een foto van de Burgerzaal te Zutphen. De burgerzaal is de plek waar in de (late) middeleeuwen de rechtspraak plaats vond. Uit de schepenbank (altijd 12 schepenen) werd telkens middels een roulatiesysteem voor een periode van twee maanden een rechter benoemd, die hier zitting hield; onder hen - zoals bekend - talloze Ruyters.
Eind 19e eeuw is het gebouw grondig gerestaureerd, en voorzien van glas-in-lood ramen. Op die ramen staan afbeeldingen van de wapens van (bijschrift foto) :

“Zutphen, Gelderland, Nederland, de Graven van Zutphen en oude Zutphense geslachten als Kreynck, Van der Voorst, Iseren, Van der Capellen, Van Hasselt,  Schimmelpenninck, Lerinck, Slindewater, Berner, Ruyter, Wentholt, Van Löben Sels, Storm Buysing, Dijckmeester en Op ten Noort.”.


Het centrum reageerde meteen op mijn reactie, en stuurde me deze foto:

Hoe fraai dit wapen ook mag zijn, er zijn wel wat aanmerkingen te plaatsen:
  • De staart van het paard hangt naar beneden. Dat is een kapitale fout, want de omhoog gerichte staart is nou juist het bijzondere van het ‘Sachsenross’ en het Ruyterwapen. Vreemd dat dat is misgegaan.
  • Het helmteken (de ridderfiguur bovenaan) heeft wel de drie pluimen op zijn helm, maar is frontaal afgebeeld met slechts één staf in zijn hand. Bij de overige bekende wapenafbeeldingen zijn telkens verschillende helmtekens te zien; deze kan er dan ook nog wel bij…
  • De familienaam staat vermeld als “RUIJTER”. Historisch gezien is dat correct, al wordt in transcripties en regesten veel vaker “RUYTER” gebruikt. Ik heb het al eens aangehaald: de “Griekse Y” werd in de Nederlanden niet als letter gebruikt, maar er werd oorspronkelijk een “IJ” zonder puntjes geschreven.

Al met al zien het wapen er fantastisch uit, maar met een kleine digitale ingreep nóg beter :

Intussen heb ik zelf een betere foto gemaakt, zie "Het Ruyterwapen in de Burgerzaal"


Jaap Ruiter