Wijziging in eerste generaties



Met mijn 'Vroege Ruijters'-project probeer ik aan de hand van de akten van het Rechterlijk Archief van de schoutambten Vollenhove/Blokzjl en Steenwijkerwold meer inzicht te krijgen in de allereerste generaties Ruijter in Blokzijl en Muggenbeet. De hoop daarbij is dat dan ook de verwantschap met de Zutphense Ruyters beter in beeld komt. In concreto:
  • Hoe stammen wij af van Johan Ruter die we kennen uit twee aktes uit 1562 en 1563 waarin hij als eigenaar van een belendend perceel in Muggenbeet genoemd wordt
  • Kunnen we aantonen dat deze Johan Ruter niemand anders is dan Johan Gerrits Ruyter uit Zupthen?
We kennen op dit moment deze reeks:
Johan Jan Sijmen Jan Jan
1520 1545 1570 1595 1620

Laatste Jan is 'onze' Jan Jans Ruijter die in 1648 met Trijne Jans trouwt; we weten dat zijn grootvader Sijmen heette, maar meer niet.
In de reeks zijn alleen de geboortejaren van Johan (1520) en Jan (1620) bij benadering bekend, zodat er voor vijf generaties slechts 100 jaar 'beschikbaar' zijn. Dit geeft 25 jaar per generatie; dat is vrij krap en geeft weinig speelruimte. Dat op zich is al een teken dat deze reconstructie waarschijnlijk problematisch is.

Van Jan (1545) zijn nu aktes gevonden, waarin hij tot na 1628 samen met zijn vrouw Ave Jans genoemd wordt. Het is wel duidelijk: Jan moet (veel) later zijn geboren; misschien wel 20 jaar later! Maar dan blijft er voor Sijmen en zijn zoon Jan geen plek meer!
Ik heb lang gepuzzeld om hier een passende oplossing te vinden. Eén mogelijkheid zou zijn als bij het huwelijk van Sijmen Jans - de broer van 'onze' Jan Jans - in 1645 diens vader abusievelijk als Jan Sijmens genoemd zou zijn, waar dat Jan Jans zou moeten zijn. Dan zou Sijmen simpelweg uit de reeks verdwijnen. Schrijffouten kom ik regelmatig tegen, dus heel vergezocht zou het niet eens zijn.  Maar om van veronderstelde vergissingen uit te gaan om de boel kloppend te krijgen, lijkt me niet de juiste weg.
Er is nóg een mogelijkheid: de ouders van Sijmen zijn niet - zoals lang gedacht - Jan en Ave, maar Johan (en Elsken)!
Deze conclusie heeft wel gevolgen. Onze stamboom schuift als het ware een generatie op, en Sijmen en Jan (1545) zijn broers in plaats van zoon en vader!
Bovenstaand schema wordt dan aldus:
Johan Jan
Sijmen Jan Jan
1520 1555 1590 1620


Naast deze twee broers hebben we in de stamboom nog de takken Frans (de tak "Roossien"), Albert (de tak "Blokzijliger Ruiters") en Henrick.  De aansluiting van laatstgenoemde bij onze stamboom ligt ingewikkeld en vereist verder onderzoek;  zo lang heb ik de tak Henrick maar tijdelijk uit de stamboom weggelaten.

Nóg een wijziging  
Lang heeft het echtpaar Jan Jans Ruijter en Aucke Jans aan de wortel van onze stamboom gestaan. Later ontdekte ik dat Aucke in haar tweede huwelijk na het overlijden van Jan nog kinderen heeft gekregen. Ze was dus van een latere generatie dan gedacht. We weten dat Jan Jans Ruijter vertegenwoordiger van het Groot Schippersgilde was, net als Jan Jans Ruijter die met Ave getrouwd was. Het lijkt logischer om hem dan ook als zoon van deze Jan te beschouwen, en niet afkomstig uit de tak "Roossien". Ook deze wijziging heb ik vandaag doorgevoerd.
Daarmee zal de kous nog niet af zijn. Er liggen nog talloze aktes op transcriptie en verwerking te wachten. De huidige reconstructie is nog zeker niet definitief!

Bronnen


Jaap Ruiter