Secretaris Henrick Ruyter

Henrick Ruyter was de buitenechtelijke zoon van Henrick Gerrits Ruyter en Stijne Sanders Varwer. In het artikel "Overrentmeester Henrick Ruyter" heb ik de speurtocht naar zijn afkomst beschreven.
Henrick moet in de jaren 70 een universitaire opleiding hebben gevolgd, waarna hij in de jaren 1574 tot 1577 is aangesteld als overrentmeester van de stad Zutphen. Dit was de best betaalde baan als schepen van de stad. In die tijd lezen we vaak "Henrick Ruter, licentiaat"; dat laatste duidt op een universitaire graad.
Daarna is het enkele jaren stil rond Henrick, maar in 1580 wordt hij dan benoemd tot secretaris van de stad Zutphen.

Binnen het stadsbestuur was de secretaris verreweg de belangrijkste persoon. Hij moest kennis hebben van alle locale wetten, procedure’s en gebruiken en op de hoogte zijn van alle lopende zaken; bepaald geen passief ambtenaar. Hij was hoofd van de stadsraad en had ondermeer - als enige - toegang tot de stads’geheimen’.
Ook was de secretaris de aangewezen persoon om de stad Zutphen te vertegenwoordigen op de Hanzedagen, die vooral in Lübeck werden gehouden.
In 1583 werd Zutphen opnieuw ingenomen door de Spanjaarden, en dat betekende het einde van het stadsbestuur. Henrick werd echter gevraagd om zijn functie - gepromoveerd tot oversecretaris - weer op zich te nemen, waaraan hij gehoor gaf:

1584-04-19 De secret. Henrik Ruiter, uit den eed van de magistraat ontslagen, in die van de koning genomen, en tot oversecret. aangesteld [...]

In hoeverre Henrick werkelijk Spaansgezind was, of dat hij in het belang van de stad in functie bleef, weten we niet. Het maakte voor veel mensen ook niet uit of de Spanjaarden dan wel de Staatsen de dienst uitmaakten in de stad; het waren barre tijden.
Aardig in dit verband is de volgende aantekening naar aanleiding van de verovering door het Spaanse leger van overste Taxis van de stad Deventer:

Up Sondach den 8 Februari [15]87
Die borgemeester[en] Willem Middeldorp und Wilhem Vehr mit den secretaris Henrick Ruiter und die diender Velthoin affgeverdicht [=afgevaardigd, JR] nae Deventer umb to gratifieren den heern oversten Taxis wegen der gelucklicker victorien van innemminge der stadt Deventer, wo oick zijne strenge die swaricheiden deser stadt sowall van ruteren alss knechten an to melden unnd dairvan vorlichtinghe to bevorderen, binnen Deventer gewezen einen nacht, geteret yder drie mailtijde, veur yder mailtijt 7 stuiver, wo oick van schipvairt 10 stuiver, die maget in der harbarghe verehrett 10 stuiver, veur Deventer aver to vaeren in ’t wedderkhommen betailt 3 stuiver, verdroncken an winen zeven kannen, ider kanne veur 12 stuiver, an Engels bier 12 stuiver, veur convoy den soldaten gegeven 2 statgulden, maket to zamen 9 gulden 7 stuiver

Henrik bleef in ieder geval secretaris - ook nadat de stad in 1591 definitief bevrijd was van de Spanjaarden - tot 1603. Het is niet onmogelijk dat dit 23-jarige dienstverband de belangrijkste aanleiding is geweest om in de Burgerzaal een glas-in-loodraam met het wapen van de Ruyterfamilie aan te brengen.




Na zijn loopbaan als stadsbestuurder koopt Henrick Ruter, licentiaat, in 1610 het huis wat we nu kennen als Raadhuissteeg 6. Dit was, en is nog steeds, een heel bijzonder pand:
zie artikel "Raadhuissteeg 6".

Bronnen

• Oud Archief Zutphen
• Archief Ruitersporen

vorige

volgende

Stamboom Hanze Ruyters

Overzicht artikelen

Overzicht aktes

Mogelijke afstammingslijn

Veelgebruikte links

Gebruikte bronnen