Zutphen - Beukerstraat



Betreft Henrick Gerrits Ruyter


Bovenstaande afbeelding is afkomstig van de website HisGis waar kadasterdata van een aantal provincies gepubliceerd wordt. Afgebeeld is een gedeelte van Zutphen, met links de Turfstraat, en rechts de Beukerstraat. Onderlangs loopt de Korte Beukerstraat.
In de afbeelding heb ik een vijftal panden gemarkeerd, en voorzien van de aanduiding A t/m E.

Deze panden zijn alle in het bezit geweest van de Zutphense Ruyterfamilie en er valt wel het een en ander over te vertellen.

C Om te beginnen, pand C is tegenwoordig bekend onder kadasternummer 1091,
Veel is er niet over bekend; eigenlijk alleen dat  Johan Rueter en zijn vrouw Alijt dit huis in 1473 hebben gekocht. Maar 10 jaar later zijn er al weer andere verkopers en kopers, dus het is niet lang in bezit van de familie geweest.
Tegenwoordig adres: Korte Beukerstraat 13.
Wonderlijk dat je de middeleeuwse panden vaak nog zo makkelijk in de huidige situatie terugvindt! Ondanks alle her- en nieuwbouw liggen de erfgrenzen vast.

A Kadasternummer 1116. Dit is het hoekpand Kleine Beukerstraat / Beukerstraat, maar dat bestond oorspronkelijk uit drie woningen.
In 1553 werd het pand door Henrick Ruther Gerritss gekocht. In 1601, 1606 en 1607 worden de woningen verkocht door joffer Wilhelma Ruters en Johan Ruter, haar broeder.
Johan en Wilhelma waren Henricks kinderen uit het huwelijk met Geertruit van den Hell.
Het hoekpand was natuurlijk niet moeilijk terug te vinden. Tegenwoordig adres: Beukerstraat 12.

B, D en E Kadasternummers 1113, 1112 en 1111. De drie overige panden zijn altijd als één geheel beschouwd. In 1555 koopt Henrick Rueter Gerrits de drie panden. Er wordt genoemd dat een belendend pand al van hem is. Dat klopt, dat is het zojuist genoemd pand A.
Uit een aantekening uit 1596 is het huis overgegaan op de kinderen van wijlen Henrick Ruiter Garrits en wordt door anderen bewoond.
In 1608 verkopen Johan Ruter, luitenant, en Wilhelmina Ruter, zijn zuster. deze panden weer.

De drie panden hebben via een steeg een achteruitgang naar de Korte Beukerstraat. Dit lijkt opnieuw zeer geschikt voor een bierbrouwerij of in ieder geval een pakhuis, maar daarover heb ik nog niets gevonden.  Wel staat in de geschiedenis van de kerk te lezen dat het pand een stadsboerderij was. Of dat in de 16e/17e eeuw ook al zo was?

Het verhaal is hiermee nog niet af.
In 1694 koopt de Lutherse Gemeente in Zutphen de drie panden en bouwt hier, na afbraak, een nieuwe kerk. Van de oude situatie hier is dus niets meer terug te vinden.
Het merkwaardige doet zich echter voor dat het gebouw tot beschermd monument is verklaard niet vanwege de ouderdom maar vanwege het in die kerk geplaatste orgel uit 1831.

Het is een orgel dat door de Groningse orgelbouwer Lohman gebouwd werd en nationaal en internationaal hogelijk gewaardeerd wordt.
Over die firma is een artikel geschreven in de Mixtuur, nummer 38 (03-1982). Auteur van dat artikel? Willem de Ruiter.

En wie dacht dat we daarmee alle toevalligheden wel gehad hadden, hier de uitsmijter: tegenwoordige organist op dit historische orgel is de heer Jan de Ruiter…



Jaap Ruiter