Het Roode Hert



Betreft Henrick Ruyter

Het 'Historisch Kadaster' van Zutphen bevat een schat aan informatie over de familie Ruyter. Enkele vermeldingen springen er duidelijk uit.
Zo vinden we, dat het pand dat onder verpondingsnummer 445 bekend staat, in juni 1473 gekocht wordt door Henrick die Ruyter X Alyt.; die staan hier in de stamboom
Dit pand ligt aan een steeg, hier “Wilhem Leryncks steegken” genoemd. Deze steeg loopt van de Beukerstraat  tot in de  Oudewand.
In 1479 woont hun tante Ermgard in dit pand. Het jaar daarop nemen Henrick en Alyt een nieuwe hypotheek bij hun broer Johan en schoonzus Alyt.
Vóór 1500 is Henrick overleden, en vanaf 23 april 1509 zijn kleinkinderen Henrick Ruyter X Griete de nieuwe bewoners. In 1513 kopen zij ook het naastgelegen pand erbij.

Henrick en Griete wonen er niet lang, want op 16-04-1517 kopen Gerit Ruyter Janss X Lomme het pand. Gerrits vader en eerder genoemde Henrick zijn broers.
In 1548 is ook Gerrit overleden en in 1563 nemen Henrick Rutter Hendrickss. X Fenne hun intrek. Daarmee keert het eigendom terug naar de andere Ruytertak, want deze Henrick is weer een zoon van Henrick en Griete.
In 1566 zien we een interessante opmerking als Henrick en Fenne een hypotheek afsluiten bij Sint Anthony Groote Broederschap: “belasting jaarrente 6 g. uit huis, brouwhuis en schuur”.
Er wordt hier dus bier gebrouwen! In 1587 is Henrick Ruiter B. de hypotheeknemer.  (B. staat voor “brouwer”, in een andere vermelding lezen we : “achter steegje bij Henrick Ruther de brouwer”).

In 1593 blijkt Johan Ruiter de eigenaar: We lezen : ”Johan Ruiter moet mest wegbrengen die op het straatje ligt zodat de gebruiker van Bentincks huis (Van Lauwick) een vrije weg heeft”. Er ligt mest in het steegje, ongetwijfeld van de paarden die de wagens volgeladen met biertonnen komen ophalen en wegbrengen!

In 06-11-1627 verkoopt de familie Ruiters het pand: “Object: hoek steeg / huis, hof en brouwgereedschap”. Het is dan ruim 150 jaar in bezit geweest van de familie.

Maar ook daarna blijft het pand een brouwerij, en in 1713 lezen we in  een koopakte de naam:  “brouwerij van 't Hert genaamd”. Er hangt zelfs een uithangbord : “waar Het Hart uithangt”.

In 1817 heet de bierbrouwerij “Het Roode Hert”, en dat duurt in ieder geval tot 1841.

Waar stond de bierbrouwerij?
Waar heeft dit pand nou precies gestaan? Is dit terug te vinden?
Bij de informatie over verpondingsnummer 445 staat een  kadasternummer: 1196. Is dit een nog bestaand kadasternummer?
Proberen of ik dat terug kan vinden in HisGis :
Inderdaad. Het pand ligt aan de Beukerstraat, en in 1832 vinden we nog steeds een steeg langs het huis.






Hoe ziet dat er tegenwoordig uit? Met Google Maps blijkt dat de steeg tegenwoordig als Agnietensteeg bekend staat, en dat het adres Beukerstraat 45 is..

Als ik nog verder inzoom (Street View) vind ik dit:

En bovenaan op de daklijst staat "HET HERT" !  Het huis is natuurlijk helemaal opnieuw gebouwd, maar het is niet moeilijk om achterin de steeg de ingang van de brouwerij te denken..

Van 1473 tot 1627 hebben hier Ruyters gewoond, en lange tijd bier gebrouwen. Een bijzondere vondst!  Tot in 1841 is dit een brouwerij gebleven.
Het steegje heet tegenwoordig de Agnietensteeg, maar in 1654 komen we “Ruyters steegje” tegen en in 1718 “Ruitersteegje”.

Kijk zelf op Street View

Nog meer Hert Bier!
Kon het niet nalaten om op internet te zoeken naar “Hert” en “Bier”.
Daarbij vond ik nog een advertentie uit 1847:

En nog deze vondst, waar we opnieuw geconfronteerd worden met vreemd soort toeval.
In Putten (toch niet al te ver van Zutphen verwijderd) is ook een brouwerij onder de naam Hert Bier. Op hun website lees ik :
"Tevens is er een nieuw Hert Bier met de gelijknamige naam Nieuw Leven. Hert Bierbrouwer Carlo Ruiter vertelt: 'Nieuw Leven is een wit Bier, een troebel zuur en fruitig weizenbier met de troebelheid van tarwemout en het kruidige karakter van de gist. Maar er zijn nog veel meer recepturen, die we straks in onze eigen brouwerij kunnen proeven en brouwen.'"



Jaap Ruiter
Bijgewerkt 12 november 2024