Gerrit Ruyter / Gerhard Reuter
Nog steeds doende met het verwerken van de relevante gegevens uit de "Collectie Gerrit Kreijnck, inv.nr. 21" vond ik een aantekening uit 1529:
Klik op foto voor groter formaat
Transcriptie Jaap Ruiter:
Gerrit Ruyter end Luijmma syn huisvr[ouw], by wille end consent der selver Johan Ruyter Gerritsen end Luymma voors[egd] echte soon, Alyt end Wilhelma haer beyden echte docht[ers], bekennen dat sy Gerrit Ruyter haeren natuerlicken soon end broeder gestelt hebben in allen Gerrits des vaders voors[egd] erftael end guet alleen, waer het geleg[en] oft hoe het genoemt mach zijn. Alsoo dat Gerrit Ruiter des voors[egde] Gerrit Ruyter natuerlicke soon end Johan Alyt end Wilhelma voors[egde] broeder, na doode des vaders in alle maeten ten deile sal gaen alleen van des vaders nagelaeten guet, gelyck of hy echt end recht gebaeren end een recht erfgen[aam] syns vaders waere. Beheltlick doch Johan Ruyter syn gerechticheit van de leengueder syns vaders.
Gerrit Ruyter bekande soo als syn vader Gerrit Ruyter hem in alle syn guederen alleen gestelt heeft na syn doot gelyck of hy echt end recht geboren waer to deyle te gaen dat hy bewilligt of hy sonder echte gebeurte achter bleef end storve, dan dan alle syn toegelaeten guet erven sal an synen vader oft syn vaders kinderen end rechte erven end niemant anders. Beheltlicken Gerrits erfge[namen] van syn moeder
wegen eens te hebben tot een geboerlick [=passend, JR] testament end afgescheit 100 gold[en] g[ulden] van gewicht
Gerrit Ruyter maekt mechtich syn vader Gerrit Ruyter alle syn nagelaten guede[ren].
De twee partijen in dit document zijn Gerrit Ruyter en zijn vrouw Lumme, met hun gezamenlijke kinderen Johan, Alyt en Wilhelma. De andere partij is de buitenechtelijke zoon Gerrit ("Gerrit Ruyter haeren natuerlicken soon en broeder"), we zullen hem verder Gerhard noemen. Hier wordt bevestigd wat ik eerder uit andere bronnen al had geconcludeerd: Gerhard was een buitenechtelijk kind van Gerrit.
Het document is uit 1529. In dat jaar werd Johan 25 jaar en dat is waarschijnlijk de reden geweest om dit document op te stellen; het had alles te maken met de toekomstige erfenis van vader Gerrit.
Gerhard was volgens Duitse informatie in 1520 naar Lübeck vertrokken; hij moet voor de gelegenheid overgekomen zijn naar Zutphen.
Van Gerrit en Lumme zijn veel meer kinderen bekend dan de genoemde Gerhard, Johan, Alyt en Wilhelma.
- Klaarblijkelijk was Johannes reeds in het klooster getreden, en deed dus niet (meer) mee in deze wereldlijke zaken.
- Swana was reeds in 1518 overleden.
- Johan was dan 25 jaar, zijn zusters Alyt en Wilhelma zijn hooguit 23 jaar oud. Maar ze tellen wel mee in deze regeling.
In dit document is vastgelegd dat Gerhard na de dood van zijn vader als wettige zoon mede-erfgenaam wordt, alsof hij “echt end recht gebaeren end een recht erfgen[aam] syns vaders waere”. Buitenechtelijke kinderen waren in de regel uitgesloten van erfenissen, ook al moest de vader bijdragen in de kosten van de opvoeding totdat het kind volwassen was. Maar door deze regeling zal Gerhard toch van zijn vader erfen; het gemeenschappelijke bezit met Lumme staat hier buiten. Ook de leengoederen die zijn vader beheert, vallen buiten deze regeling. Die vallen toe aan Johan.
Als Gerhard zonder kinderen na te laten zou komen te overlijden, vervalt al zijn bezit aan zijn vader, of aan diens kinderen (dus aan zijn stiefbroers en -zusters).
Het is jammer dat we de naam van Gerhards moeder niet in deze regeling terugvinden.
Vijf jaren nadat deze regeling op papier gezet werd, overleed vader Gerrit. Een jaar later benoemde de Deense koning Christian III Gerhard tot faktoor in Lubeck en hij werd bij deze gelegenheid geadeld.
Of Gerhard zich toen nog zo druk maakte over zijn Zutphense erfenis mag worden betwijfeld...
Bronnen
Jaap Ruiter
21 februari 2025
vorige