Overies
Als eind oktober het werk in het veen gedaan was, brak er in de veenderij een moeilijke tijd aan. Inkomsten vielen vrijwel weg en het was noodzakelijk de opgespaarde centen aan te spreken. En als die er niet waren, moest je schulden maken. De veenbaas leende maar al te graag geld uit, als voorschot voor het loon van het komende jaar.
Herfstregens en winterstormen zorgden steevast voor veel wateroverlast. Grote, laaggelegen gebieden kwamen goeddeels onder water te staan en de voor het merendeel onverharde wegen raakten meer en meer onbegaanbaar. Het vervoer van goederen en personen vond dan voor het overgrote deel over water plaats.
Als het met al dat water echt begon te vriezen was er op een bepaald moment voor al die vaartuigen ook geen doorkomen meer aan. Dan lag werkelijk alle vervoer stil en was het isolement van dorpen en gehuchten vrijwel compleet.
Maar zo gauw het ijs dan dik genoeg was om mensen te dragen, greep iedereen naar schaatsen en sleeën. Het isolement werd als bij toverslag opgeheven en nu lag plotseling de hele wereld open. In de Kop van Overijssel werd dit "overies" genoemd.
Massaal trok men er op uit om verwanten en bekenden in de wijde omgeving op te zoeken. Grote afstanden konden nu in korte tijd worden afgelegd.
De Friese boer Lieuwe Jans de Jong hield van 1825 - 1855 een dagboek bij, waarin hij schreef :
"Het ijs met duizenden van rijders bezet, kortom geen plek ijs of men zag gewemel".
Het is tijdens een dergelijke periode in 1813 dat Geeske Ruiter een ontmoeting heeft met Jacobus Ydes Engelsma; een ontmoeting met grote gevolgen, zo mooi beschreven door Hylke Speerstra, van wie ik toestemming kreeg om dat verhaal op mijn website over te nemen.
Een idee van de mogelijkheden die deze ijsvlakte bood, laat de schaatstocht van Pieter Koopman in 1763 zien. Deze sportieve burgervader besloot een brief van stadhouder Willem IV vanuit Leeuwarden naar diens moeder in Den Haag per schaats over te brengen! Nog dezelfde avond was hij terug in Leeuwarden, en moest door zijn vrienden van het plan weerhouden worden om nog naar zijn huis in Bolsward terug te schaatsen...
Lees een kort verslag van mijn schaatstocht door de Weerribben, vergezeld van wat foto's..
 |
Foutje gevonden? Opmerkingen? Meld het via het reactieformulier! |
 vorige | volgende  |
Een geweldige dag in mijn favoriete omgeving leverde genoeg stof op voor dit korte verhaal.